تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ در گروه خود با بلژیک، مصر و نیوزلند روبهرو خواهد شد. این رقابت ورزشی، فرصتی است برای نگاهی مقایسهای به صحنه اقتصادی این چهار کشور که هر یک داستان توسعه، چالش و فرصت منحصر به فردی را روایت میکنند. در حالی که بازیکنان برای گلزنی در زمین تلاش میکنند، اقتصادهای این کشورها نیز در میدان جهانی در حال رقابت هستند.
بلژیک، به عنوان قدرتمندترین اقتصاد این گروه، کشوری پیشرفته با صنایع پیچیده در قلب اتحادیه اروپا است. تولید ناخالص داخلی سرانه این کشور حدود ۶۰,۴۱۸ دلار بوده و در سال ۲۰۲۵ در رتبه هفدهم ثروتمندترین کشورهای جهان قرار دارد. بندر مهم آنتورپ، مرکزیت اداری اتحادیه اروپا و ناتو، و اقتصادی متنوع، بلژیک را به شریک تجاری پیچیدهای برای ایران و دیگر کشورها بدل کرده است.
وضعیت کنونی و چالشها: اقتصاد بلژیک در سال ۲۰۲۵ با چالشهای تازهای روبهروست. صندوق بینالمللی پول گزارش داده که بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله بلژیک به دلیل بهرهوری پایین، ساختار جمعیتی مسن و اثرات تنشهای تجاری جهانی، رشد اقتصادی کندی خواهند داشت. همچنین، تأسیس کسبوکارهای جدید تحت تأثیر بیثباتی ژئوپلیتیک جهانی کاهش یافته است.
نقاط قوت و تحولات: دولت بلژیک اخیراً اصلاحات اقتصادی-اجتماعی گستردهای با عنوان "توافق تابستانی" نهایی کرده که نخستوزیر آن را بزرگترین اصلاحات قرن نامیده است. سرمایهگذاری کلان در فناوریهای آینده، از جمله توسعه شبکه ایستگاههای شارژ خودروهای برقی، نشاندهنده حرکت این کشور به سمت اقتصادی پایدارتر است.
نیوزیلند در عرصه اقتصاد جهانی بازیکنی متمایز است. این کشور در سال ۲۰۲۵ رتبه دوم شاخص پایداری تجارت (STI) را کسب کرده و در رتبه یازدهم شاخص قدرت خرید جهانی قرار دارد. تولید ناخالص داخلی سرانه نیوزیلند نزدیک به ۴۹,۳۸۳ دلار و در جایگاه ۲۶ جهان برآورد شده است.
تناقض ظاهری: با وجود جایگاههای بالا در شاخصهای کیفیت و پایداری، پیشبینی میشود رشد اقتصادی نیوزیلند در سال ۲۰۲۵ تنها ۰.۸ درصد باشد؛ رقمی پایینتر از میانگین جهانی. این امر نشان میدهد که دستیابی به استانداردهای بالا لزوماً با رشد سریع اقتصادی همراه نیست و ممکن است اقتصاد به مرحله بلوغ و ثبات نسبی رسیده باشد.
سبک زندگی در مقابل آمار: نیوزیلند با طبیعت بکر، جامعه برابر و کیفیت زندگی بالا شناخته میشود. این ویژگیها که در شاخص پایداری نیز منعکس شده، گاه با شاخصهای کلان اقتصادی سنتی مانند نرخ رشد تولید ناخالص داخلی، که بیشتر بر کمیت تمرکز دارند، همخوانی کامل ندارد.
اقتصاد مصر، پرجمعیتترین کشور این گروه، شرایطی متفاوت دارد. این کشور در فهرست کشورهای ثروتمند بر اساس سرانه تولید ناخالص داخلی یا شاخص پایداری تجارت جایگاهی ندارد. چالشهایی مانند جمعیت جوان و رو به رشد، نیاز به ایجاد شغل و وابستگی به واردات کالاهایی همچون گندم، اقتصاد مصر را تحت فشار قرار داده است.
فرصتهای کلیدی: با این حال، مصر پتانسیلهای عظیمی دارد. موقعیت استراتژیک با کانال سوئز، نیروی کار جوان و بازار داخلی بزرگ، فرصتهای سرمایهگذاری قابل توجهی ایجاد کرده است. بخشهایی مانند انرژی تجدیدپذیر، فناوری اطلاعات و ارتباطات، و گردشگری از زمینههای رشد محسوب میشوند.
تلاش برای ثبات: دولت مصر در سالهای اخیر با حمایت نهادهای بینالمللی برنامههای اصلاحی برای جذب سرمایه خارجی، بهبود فضای کسبوکار و کاهش کسری بودجه اجرا کرده است. موفقیت این برنامهها برای آینده اقتصادی و ثبات اجتماعی مصر حیاتی خواهد بود.
همانطور که سبک بازی تیم ملی بلژیک احتمالاً با مصر یا ایران متفاوت خواهد بود، مسیر توسعه اقتصادی این کشورها نیز بازتابی از تاریخ، جغرافیا، منابع و انتخابهای سیاسی متمایز آنهاست. بلژیک نماد یک اقتصاد پیشرفته و صنعتی است که به دنبال حفظ رفاه و تطبیق با تحولات فناورانه و زیستمحیطی در فضای پرچالش جهانی است. نیوزیلند نمونهای از اقتصادی پایدار و متمرکز بر رفاه است که اگرچه رشد سریعی ندارد، اما شاخصهای کیفی زندگی در آن بالا است. مصر نمایشگر چالشها و فرصتهای یک اقتصاد در حال توسعه با جمعیت جوان است که تلاش میکند از ظرفیتهای خود برای ایجاد اشتغال و رشد پایدار بهره گیرد. ایران نیز تصویری از اقتصادی مقاوم و درونگرا تحت فشار تحریمهاست که میکوشد از وابستگی به نفت عبور کرده و تولید داخلی را تقویت کند.
رقابت در جام جهانی ۲۰۲۶ تنها بر روی چمن ورزشگاهها جریان نخواهد داشت؛ این رویارویی، تصویری از رقابت پیچیدهتر و طولانیتر اقتصادهای این کشورها در عرصه جهانی نیز ارائه میدهد. نتیجه نهایی این مسابقه اقتصادی، تأثیری ماندگارتر و عمیقتر بر زندگی شهروندان این کشورها خواهد داشت.
